नयाँ करारमा ‘सभाघर’ भन्ने शब्द ५६ पटक प्रयोग भएको छ । सभाघर भन्ने शब्द अधिकाशं मात्रामा मत्ती, मर्कू र लूकाको पुस्तकहरूले बताउँछ । साथै यूहन्ना ९ः२२,१८ः२० र प्रकाश २ः९, ३ः९ मा पनि ‘सभाघर’ भन्ने शब्द प्रयोग गरिएको छ । येशूले सभाघरमा मानिसहरूलाई सिकाउँनु पनि हुन्थ्यो (मत्ती ४ः२३) । सम्भवतः यहूदीहरु बेबिलोनको निर्वासनमा अवधिमा अर्ती उपदेश र प्रार्थनाको लागि सभाघरहरूको उत्पत्ति भएको हो, जुन बेला यरूशलेमको मन्दिरमा आराधना गर्न असम्भव थियो । सभाघरको अर्थ ग्रीक भाषमा ‘भेला गर्नु’ वा ‘एकसाथ ल्याउनु’ हो । एउटा सभाघर कुनै स्थानिय क्षेत्रको प्रार्थना गर्ने, आराधना गर्ने, शिक्षा दिने र प्रशासन केन्द्र हुन्थ्यो । यहूदीहरू जहाँ जहाँ जान्थे त्यहाँ सभाघर बनाउँथे ।
सभाघरको अवधारण येशूको समय सम्म थियो । येशूले धेरै पटक यहूदीको माझ सभाघरहरूमा प्रचार गर्नुहुन्थ्यो र उहाँलाई शिक्षकको रुपमा चिन्दथे । पुरातत्त्विदहरूले पहिलो शताब्दीको सभाघर पत्ता लगाएका छन् । टेल बिट शेमेश भन्ने स्थानको नजिकै सभाघर भेटिएको हो । राजमार्गको लागि बाटो बनाउँने क्रममा त्यस स्थान भत्काउन पर्ने भएकाले पुरातत्वविद्हरूलाई बोलाइएको थियो । उनीहरूले खोजी गर्ने क्रममा पहिलो शताब्दीको सभाघर पत्ता लगाए । उनीहरूको अध्ययनबाट यो पनि पत्ता लगाएको थियो कि यो सभाघर पहिलो शताब्दीको अन्त्य तिर र दोस्रो शताब्दीको सुरु तिरको हो भनी दाबी गरे । राजमार्गको निमार्ण गर्ने स्थानमा नै पर्ने भएकाले त्यस स्थानलाई अर्को स्थानमा सार्ने उच्च अधिकारीले सल्लाह दिएका थिए तर कोरोना भाइरसको कारणले आर्थिक रुपमा केही समस्या उत्पन्न भएको थियो ।
पहिलो शताब्दीको सभाघर
